Tom Waes op glad ijs in Groenland

Groenland, officieel nog altijd een deel van Denemarken, is twee miljoen vierkante kilometer groot. Dat is 70 keer België. Niet minder dan 85% daarvan is bedekt met een dikke ijsmassa, maar er wonen toch zo'n 56.000 mensen. Wie zijn dat? Hoe is het leven daar?

Tom reist een week lang over dit gigantische eiland en ontdekt hoe de oorspronkelijke inwoners, de Inuit, worstelen met de opwarming van het klimaat en hoe moeilijk ze het hebben om hun prachtige cultuur te behouden. Hoewel hij 100% gekant is tegen de commerciële zeehondenjacht, gaat Tom met Inuit toch mee op jacht. Voor hen is dat een kwestie van overleven. 

Zondag 20 januari om 20.00 u. op Eén

Jongensdroom

Urenlang zat de jonge Tom Waes in de klas te staren naar die grote, witte vlek op de wereldkaart. Wie woont daar? Hoe leven de mensen daar? Altijd al heeft hij ervan gedroomd maar nu is het zover: Tom trekt naar Groenland.

 “Ik heb een voorliefde voor uitgestrekte sneeuwlandschappen. En wat dat betreft speelt Groenland in een aparte categorie.”

IJskap

Tom begint zijn reis in Kangerlussuaq, de “grootste” luchthaven van het land. Voor de meeste reizigers niet meer dan een tussenstop maar voor Tom de ideale uitvalsbasis om de Groenlandse ijskap te bezoeken. Vanuit de luchthaven loopt immers een weg recht naar de ijsmassa die haast het hele eiland bedekt. Het is een fenomenaal zicht, maar tegelijk ook schrijnend: nooit eerder was de opwarming van de aarde voor Tom zo duidelijk zichtbaar. Jaarlijks verdwijnt er zo’n 280 miljard ton ijs in de oceaan.

“Ik ging helemaal op in de witte weidsheid om me heen. Ik voelde me nietig en dat was een fijn gevoel. Aan de ijskap begreep ik pas ten volle waarom die wereldwijde stijging van de zeespiegel geen loze dreiging is.”

Hoofdstad

De weg naar de ijskap is één van de weinige wegen op het eiland. De rest van zijn reis moet Tom per vliegtuig, helikopter en sneeuwscooter afleggen. In de hoofdstad Nuuk vindt Tom een verrassend modern en hip stadje van 17.000 inwoners, maar door de moderniseringspolitiek van Denemarken is de inheemse cultuur er helemaal verloren gegaan.

“De moderniseringspolitiek van Denemarken had naar mijn gevoel meer weg van een kolonisatiepolitiek ten koste van de inheemse bevolking.”

Naar de Inuits

Voor het authentieke Groenland moet Tom naar het oosten van het land waar de Inuit, de oorspronkelijke inwoners, heel erg worstelen om hun traditionele levensstijl te bewaren. Hij komt er terecht in Tinit, een dorpje met het mooiste uitzicht dat hij ooit heeft gezien maar dat in een steeds modernere wereld helaas ook kampt met problemen als leegloop, alcoholisme en depressie.

 “Het was nog geen tien uur ’s ochtends toen we al verschillende Inuit zagen die stomdronken waren.”

Zeehondenjacht

Samen met zijn gids Julius gaat Tom er op zeehondenjacht zoals de Inuit dat al duizenden jaren doen. Niet gemakkelijk voor een dierenliefhebber als Tom, maar zeehondenvlees is de belangrijkste voedingsbron voor de Inuit. Op en rond de ijskap groeit er namelijk niets.

Het was heel hard om te zien, maar Julius moest heel veel moeite doen om één zeehond te doden waarmee hij zijn familie kan voeden. Ik denk dat wij minder ecologisch met ons eten omspringen.

Frisse duik

Op het einde van zijn reis door Groenland gaat nog een jongensdroom van Tom in vervulling: duiken onder het ijs, tussen de ijsbergen. Een van de mooiste duikervaringen van zijn leven.

 Ik ga 100% zeker nog eens terug naar Groenland.