Dwars door de Middellandse Zee: Uitgebreide inhoud per aflevering

Aflevering 1 - De Balearen: kruispunt van beschavingen (5 april)

Voor dag en dauw beklimmen Arnout, Ruben en Philippe de wereldberoemde rots van Gibraltar. Wanneer de zon opkomt, hebben ze een prachtig uitzicht over de Straat van Gibraltar: de toegangspoort van de Middellandse Zee. De zon is de komende maanden het kompas op hun reis langs bekende en minder bekende eilanden. Van west naar oost. Van Gibraltar naar Jeruzalem.  

Op de rots krijgen de vrienden het gezelschap van een groep makaken. Het zijn wilde apen die er al sinds mensenheugenis verblijven. Churchill zei ooit dat de rots Brits zal blijven zolang er apen wonen. Ondertussen is het schiereiland Gibraltar al meer dan 300 jaar Brits grondgebied. De auto’s rijden er links en er wordt met de pond betaald. De Britse bezetting van het strategisch gelegen schiereiland leidt regelmatig tot conflicten met buurland Spanje, die de Britten liever kwijt dan rijk zijn.  

Met de ferry zet Arnout koers naar de Spaanse eilandengroep de Balearen. De eerste stopplaats is Ibiza. Tijdens de jaren 60 en 70 zochten heel wat hippies hun toevlucht op dit eiland. Dankzij hen groeide Ibiza uit tot hét party-eiland bij uitstek in de Middellandse Zee. Maar de hippies waren niet de eersten die kwamen feesten op Ibiza. Arnout gaat op zoek naar sporen van de Feniciërs. Een volk dat 3000 jaar geleden het eiland bevolkte en er de goden Bes en Tanit aanbad. De goden stonden symbool voor dans, wijn en vruchtbaarheid. Ibiza heeft zelfs haar naam te danken aan Bes: I- Bes- Him, het eiland van Bes. Het eiland van de dans.  Soms wordt de toekomst van een eiland bepaald door de goden uit het verleden.

Een visser uit Mallorca vaart Arnout en zijn vrienden over naar Menorca. Een ongerept eiland dat ook wel eens de groene long van de Balearen wordt genoemd. Het eiland heeft haar eigen paardenras: De Menorquina. Deze grote, gitzwarte paarden zijn de nationale trots van het eiland en hebben een bijzondere geschiedenis. Arnout trekt naar Mahon, de hoofdstad van Menorca waar er een groot volksfeest aan de gang is, met de Menorquina’s in een hoofdrol

Aflevering 2 - Corsica: ruw als de bergen (12 april)

Op hun tocht door de Middellandse Zee zetten Arnout, Ruben en Philippe voet aan wal op Corsica. Een ruw en bergachtig eiland waarvan de bewoners ook wel eens de 'Norsicanen' worden genoemd. Dat norse karakter hebben ze te danken aan de vele buitenlandse overheersers die hun leven al eeuwenlang komen verzuren. Vandaag is het eiland al 250 jaar in Franse handen, de eeuwen voordien deelden de Italianen er de lakens uit.  

Arnout en zijn vrienden doorkruisen het eiland langs de GR20, een legendarisch wandelpad dat door het Corsicaanse hooggebergte loopt. Ooit was dit onherbergzame landschap de thuisbasis van het Corsicaanse verzet.  

De Corsicaanse zeden zijn zo ruw als hun landschap. De eer van de familie wordt hier verdedigd met de vendetta, de bloedwraak. In het afgelegen bergdorp Moca-Croce gaat Arnout op zoek naar getuigen van een schietpartij die er plaatsvond in de jaren ’50. Het gewelddadige conflict was het gevolg van een uit de hand gelopen ruzie over een ezel. De dorpsbewoners houden de lippen stijf op elkaar, tot een klein meisje Arnout de weg wijst naar het huis van de kleindochter van de dader… 

Op de krijtrotsen van Bonifacio in het uiterste zuiden van het eiland eindigt het Corsicaanse avontuur en kijken de drie vrienden uit naar hun volgende bestemming: Sardinië!  

Aflevering 3 - Van de Maddalena-archipel naar Sardinië: een mysterieus verleden (19 april) 

Op hun tocht door de Middellandse Zee verkennen Arnout, Ruben en Philippe de Maddalena-archipel. Dat is een prachtige eilandengroep tussen Corsica en Sardinië. Ze zetten voet aan wal op Budelli en maken kennis met de enige bewoner van het eiland: de 81 jaar oude Mauro. Dertig jaar geleden ontvluchtte hij onze drukke maatschappij om er een teruggetrokken bestaan te leiden, dicht bij de natuur.  

Op Sardinië gaat Arnout op zoek naar de prehistorische wortels van het eiland. In het binnenland komt hij voorbij mysterieuze steencirkels en oude bouwwerken uit een ver verleden. In het dorp Seulo komt hij terecht in een van de vijf ‘Blue zones’ die de wereld rijk is. Het zijn plekken waar de mensen uitzonderlijk oud worden.   

Met de trein gaat de reis verder naar het zuiden: de mijnstreek van het eiland. Arnout trekt naar Carbonia, een stad die in 1938 in recordtempo, uit het niets, werd opgebouwd door Mussolini. De fascistische leider had dringend steenkool nodig om de oorlogsindustrie op gang te trekken. Vandaag zijn alle mijnen gesloten. Dat zorgt voor een torenhoge werkloosheid en armoede in de streek. Bij een voetbalploeg van ex-mijnwerkers dromen ze van betere tijden… 

Aflevering 4 - Sicilië: water en vuur (26 april)

Op hun tocht door de Middellandse Zee varen Arnout, Ruben en Philippe langs de Eolische Eilanden. Ze zetten voet aan wal op Stromboli: een actieve vulkaan die als een vuurtoren uit de Middellandse Zee toornt. Arnout maakt kennis met de bewoners van het vulkanische eiland, die nog steeds getraumatiseerd zijn door de grote uitbarsting van enkele jaren geleden. Langs een steil wandelpad trekt hij richting krater.

Op Sicilië trekt Arnout van Messina naar Syracuse waar hij terechtkomt in een ondergrondse stad: de Catacomben van San Giovanni. Een immens gangencomplex waar de christenen hun doden begroeven in de Romeinse tijd. Met de trein gaat de reis verder richting Piano Provenzana, een bergdorp dat in 2002 werd weggevaagd door een uitbarsting van de Etna.  

Op de stranden van Licata eindigt de reis door Sicilië. Tijdens de Tweede Wereldoorlog landden de geallieerden op deze stranden om Sicilië te veroveren. Wanneer Arnout op zoek gaat naar de laatste getuigen uit die tijd, blijkt de landing een wrange nasmaak te hebben achtergelaten.

Aflevering 5 - Van Lampedusa naar Malta: een gevaarlijke overtocht (3 mei)

Op hun tocht zijn Arnout, Ruben en Philippe gestrand in Palermo, de hoofdstad van Sicilië. Omdat het stormt vaart de ferry met bestemming Lampedusa niet uit. Arnout verkent de oude stadswijk Ballaro die sinds enkele jaren weer opleeft dankzij de vele Afrikaanse vluchtelingen die er zich komen vestigen. Arnout maakt kennis met een Nigeriaanse muzikant die de Middellandse Zee met een gammel bootje overstak en zijn reis als bij wonder overleefde.

Een dag later dan voorzien geraakt het drietal toch in Lampedusa. Het eiland was de afgelopen 20 jaar voor heel wat vluchtelingen de toegangspoort tot Europa. De vissers van Lampedusa vertellen dat ze regelmatig vluchtelingen moeten redden op zee.  

Met een klein vliegtuig reizen Arnout, Ruben en Philippe van Lampedusa naar Malta: het kleinste, onafhankelijke eiland in de Middellandse Zee. Malta is, op Vaticaanstad na, het meest christelijke land van Europa. Dat is toe te schrijven aan de apostel Paulus, die in het jaar 60 na Christus voor de kust van Malta schipbreuk leed en de Maltezen hoogstpersoonlijk bekeerde. Arnout trekt naar de hoofdstad Valletta en komt terecht op een groot volksfeest ter ere van apostel Paulus.   

Aflevering 6 - De Griekse eilanden: In het spoor van Odysseus (10 mei)

Op hun tocht door de Middellandse Zee zijn Arnout, Ruben en Philippe aangekomen aan de westkust van Griekenland. Op Kefalonia herinneren de eilandbewoners zich de aardbeving van 1953 nog alsof het gisteren was. Arnout trekt naar Palia Vlachata, een dorpje in het binnenland dat na de aardbeving niet heropgebouwd werd en herinnert aan de verwoestende kracht van de aardbeving.  

De reis gaat verder richting Ithaka, het thuiseiland van de bekendste Griekse superheld aller tijden: Odysseus. Na zijn overwinning in de oorlog van Troje deed deze mythische koning er 10 jaar over om met zijn zeilschip terug thuis te raken.  

Langs het legendarische kanaal van Korinthe reist het drietal naar de oostkust van Griekenland. Ze trekken naar de eilandgroep de Cycladen. Op Syros heeft Arnout afgesproken met een team van het Wereld Natuur Fonds. Die werken in deze regio aan een beschermingsprogramma voor de meest bedreigde diersoort van de Middellandse Zee: de Monniksrob.

Aflevering 7 - Kreta: de bakermat van onze beschaving (17 mei)

Op hun tocht door de Middellandse Zee zijn Arnout, Ruben en Philippe aangekomen op Kreta. De bakermat van onze Europese beschaving. De allereerste wijn- en olijfgaarden in de Middellandse Zee werden hier gecultiveerd door de Minoërs, een volk dat 4.000 jaar geleden Kreta bevolkte. Met scooters reizen de drie vrienden in het spoor van die oeroude Minoïsche beschaving.

In Matala gaat Arnout op zoek naar grotten in de krijtrotsen langs de kustlijn. In die grotten woonden in de jaren 60 en 70 enkele honderden hippies. Het was een gratis hotel van Moeder Natuur. Grote sterren zoals Joni Mitchell, Leonard Cohen en Bob Dylan zouden er gelogeerd hebben.  

De tocht gaat verder naar het strand van Maleme. Het strand was tijdens de Tweede Wereldoorlog het decor voor de grootste luchtlanding ooit uitgevoerd door nazi-Duitsland. Bij die Duitse overrompeling werd vooral de burgerbevolking het slachtoffer. Duizenden geallieerde soldaten vluchtten via de Imbroskloof naar de andere kant van het eiland waar ze geëvacueerd werden met boten. Arnout belandt uiteindelijk op een Grieks feestje, met veel vlees, raki en scheermessen. Klankman Ruben houdt er een snor aan over.  

Het Griekse avontuur eindigt op het idyllische postkaarteiland Santorini. Achter de schoonheid van het eiland gaat ook een groot drama schuil: Santorini ligt op de grootste verzonken vulkaankrater ter wereld. De vulkaan van Santorini barstte 3.600 jaar geleden uit en veroorzaakte een enorme stofwolk en een tsunami die Kreta bereikte. De uitbarsting betekende het einde van Minoïsche beschaving.  

Aflevering 8 - Venetië: een verrassende wending (24 mei)  

Maandenlang reisden Arnout, Ruben en Philippe in het spoor van de geschiedenis door de Middellandse Zee. De geschiedenis was een trouwe bondgenoot die hen op spectaculaire plaatsen bracht en hen prachtige verhalen leerde kennen. Maar de trouwe bondgenoot werd in een klap een grote vijand wanneer de coronacrisis uitbreekt en het Middellandse Zeegebied dieprood kleurt. Israël gaat in lockdown. De poorten van Jeruzalem gaan op slot. De eindbestemming van de tocht door de Middellandse Zee wordt onbereikbaar.  

In de chaos die daarop volgt, wijken de drie vrienden van hun route af en zetten ze hun zeilen bij richting het noorden. Met een klein chartervliegtuig vliegen ze naar Venetië. Een stad die qua geschiedenis en grandeur zonder moeite naast Jeruzalem kan staan. Eeuwenlang was Venetië de absolute handelsgrootmacht aan de Middellandse Zee. De rijkdom en de pracht van de stad zijn tot op de dag van vandaag indrukwekkend, zeker nu de stad verlaten is door de toeristen. Arnout maakt kennis met de Venetianen die voor het eerst sinds lange tijd weer in de meerderheid zijn in hun eigen stad. Mevrouw Grimani nodigt Arnout in haar Palazzo uit voor een kop koffie en vertelt honderduit over de duizend jaar lange geschiedenis van de republiek Venetië.  

De volgende dag laten Arnout, Ruben en Philippe de binnenstad achter zich. Met Kajaks trekken ze op verkenning in de Venetiaanse lagune die 118 eilanden telt. De eerste stop is Lazzaretto Nuovo. Het is een van de quarantaine eilanden waar tijdens pestuitbraken in de middeleeuwen boten en hun bemanning veertig dagen werden afgezonderd voor ze aan land mochten. Want de handel die Venetië dreef met hele wereld, bracht naast rijkdom ook een probleem mee dat ons nu heel vertrouwd in de oren klinkt: epidemieën. 

Uitgeput komt Arnout aan op Mazzorbetto. Op dit onbewoonde eiland staat een oud verlaten fort uit de Eerste Wereldoorlog. Vandaag biedt het onderdak aan de Venetiaanse scouts. Omdat Arnout zelf bij de scouts is geweest, heeft hij hier gratis overnachting kunnen regelen. Met een groot kampvuur vieren de vrienden hun laatste avond in de Middellandse Zee.   

Op de laatste dag van hun tocht door de Middellandse Zee trekken Arnout, Ruben en Philippe langs het eiland Burano, waar de laatste echte vissersgemeenschap in de lagune leeft. Daarna zetten ze koers naar het uiterste noorden van de lagune. Wanneer de Alpen in zicht komen, laten ze voor de allerlaatste keer hun drone opstijgen…